Laang Kawal Partylist: Bagong boses ng mga reservist, beterano, at boluntaryo ng AFP

MAHIGIT 1.2 milyong reservist—mga guro, magsasaka, estudyante, at propesyonal—ang bumubuo ng 89% ng Armed Forces of the Philippines (AFP), na malayong mas marami kumpara sa 150,000 aktibong sundalo.

Sila ang pangunahing pwersa sa relief operations tuwing may sakuna, seguridad ng komunidad, at isang mahalagang panangga sa harap ng tumitinding tensyon sa West Philippine Sea.

Pero kahit na mahalaga ang kanilang papel, wala pang 2% o humigit-kumulang P 4-5 billion mula sa P256.1 billion budget ng AFP sa 2025 ang napupunta sa kanila.

Dahil dito, marami sa mga reservist ang kulang sa gamit, mahinang pagsasanay, at kakulangan sa suporta.

Kaya naman, sa nalalapit na eleksyon sa May 2025, isinusulong ng Laang Kawal Partylist, sa pangunguna nina Lt. Col. Jaime Roberto Almario, Col. Noel Detoyato, at Lt. Col. Jannette Chavez-Arceo, ang mga reporma upang palakasin ang suporta para sa reservist, beterano, at mga lumalahok sa ROTC.

Baka Bet Mo: Boy Abunda sa pagtakbo sa 2025 elections: Wala talaga sa bituka ko!

Matagal nang umaasa ang mga reservist sa Reservist Act of 1991 (RA 7077), isang lumang batas na kulang sa pondo kaya marami sa kanila ang walang sapat na kagamitan para sa kanilang misyon.

Isang malinaw na halimbawa nito ang Marawi Siege noong 2017, kung saan maraming reservist ang napilitang gumamit ng sarili nilang armas at proteksyon dahil hindi ito naibigay ng AFP.

Ipinakita nito ang kanilang tapang, ngunit ipinakita rin ang limitasyon ng kasalukuyang sistema sa pagbibigay ng suporta sa kanila.

Isa sa mga pangunahing adbokasiya ng Laang Kawal ay ang pagkakaroon ng standardized health at accident insurancepara sa mga reservist tuwing Annual Active Duty Training.

Dahil sa mas mataas na panganib ng injury sa pagsasanay, kailangan nila ng sapat na proteksyon—tulad ng mga benepisyong natatanggap ng mga regular na sundalo.

“Nakita ko kung paano lumaban ang mga reservist sa Marawi gamit lang ang tapang at pagmamahal sa bayan. Ang insurance para sa training ay patunay na seryoso tayo sa pagsuporta sa kanila,” sey ni Almario, na batid ang kahalagahan ng repormang ito mula sa sarili niyang karanasan sa Marawi.

Hindi lang ang mga reservist mismo ang apektado—pati ang kanilang mga pamilya.

Maraming reservist ang nahihirapan sa gastusin habang nagsisilbi sa bayan.

Upang matulungan ang kanilang mga mahal sa buhay, isinusulong ng Laang Kawal ang mababang interes na microfinance loans para sa kanilang pamilya.

Ang pondong ito ay maaaring gamitin sa maliit na negosyo o pang-araw-araw na pangangailangan.

“Matindi ang pagsasanay ng mga reservist. Dapat ay may suporta rin ang kanilang pamilya upang hindi sila mahirapan habang nagsisilbi sa bayan,” ayon kay Detoyato, na binigyang-diin kung paano nakakatulong ang matatag na pamilya sa pagpapalakas ng sandatahang lakas.

Bukod sa mga reservist, pinapanigan din ng Laang Kawal ang mga beterano at retiradong sundalo na nahihirapan sa sistema ng pangangalagang pangkalusugan.

Sa kasalukuyan, ang Veterans Memorial Medical Center (VMMC) sa Quezon City lamang ang pangunahing ospital para sa kanila, kaya maraming beterano sa labas ng Metro Manila ang kailangang maglakbay nang malayo para lang makapagpagamot.

Ngunit kahit sa VMMC mismo, mahaba ang pila at kulang ang pasilidad.

Isa sa mga solusyon ng Laang Kawal ay ang pag-aalok ng Letters of Guarantee upang mapayagan ang mga beterano na gumamit ng piling pribadong ospital para sa kanilang medikal na pangangailangan, lalo na’t hindi lahat ng ospital ay tumatanggap ng PhilHealth.

Malaking problema rin ang sakit sa bato sa mga beterano at matatandang Pilipino.

Dahil dito, isinusulong ng Laang Kawal ang libreng dialysis sa piling pasilidad sa buong bansa upang mabawasan ang gastos at hirap na pinapasan ng mga dating sundalo.

Para naman sa susunod na henerasyon, layunin ng Laang Kawal na palakasin ang Reserve Officers’ Training Corps (ROTC) sa pamamagitan ng partial scholarships para sa mga cadet officer sa pribadong paaralan at stipend para sa mga estudyante sa mga pampublikong unibersidad at kolehiyo.

“Ang kabataan ang magiging pwersa ng ating bansa sa hinaharap,” sambit ni Chavez-Arceo.

Patuloy niya, “Ang programang ito ay isang paraan para ihanda sila at bigyang-direksyon ang kanilang pagmamahal sa bayan, imbes na mahulog sa mga grupong lumalaban sa gobyerno.”

Binanggit din niya na ang pagpapanatili ng kapayapaan, lalo na sa kanayunan, ay mahalaga para sa patuloy na pag-unlad ng ekonomiya.

Sa harap ng lumalalang sigalot sa West Philippine Sea, hindi maaaring ipagwalang-bahala ang kahandaan ng AFP.

Dahil 1.2 million reservist ang bumubuo sa malaking bahagi ng pwersa ng sandatahang lakas, kailangang tiyakin na sila ay may sapat na suporta at kagamitan.

“Kung hindi natin susuportahan ang ating mga reservist, masasayang lang ang kanilang potensyal,” sey ni Detoyato, na iginiit na dapat matuto ang bansa mula sa mga kakulangan ng AFP sa Marawi.

Aniya pa, “Kailangan natin ng tamang kagamitan para maprotektahan ang ating komunidad at buong bansa.”

Ang taglay ng Laang Kawal na paninindigan—“Upang mapanatili ang kapayapaan, dapat tayong maging handa sa digmaan”—ay sumasalamin sa kanilang layunin na tiyaking handa ang sandatahang lakas sa anumang pagsubok.

Sa darating na eleksyon, maaaring magbigay ng bagong pag-asa ang kanilang panukala sa matagal nang napapabayaang sektor ng reservist, beterano, at kanilang pamilya—isang sektor na kailangang mapalakas upang mapanatili ang seguridad at kapayapaan ng buong bansa.